pośrednictwo nieruchomościami, rzeczoznawstwo majątkowe

Księgami wieczystymi nazywamy publiczny rejestr, w którym zawarte są dane, dotyczące wszystkich nieruchomości. Stan prawny,opisany w księgach wieczystych umożliwia określenie przynależności danej nieruchomości do określonego podmiotu. W zależności od państwa, zasady ksiąg wieczystych są różne. Ustawą, która reguluje kwestie ksiąg wieczystych w Polsce, jest ustawa z 6 lipca1982 roku o księgach wieczystych i hipotece. Ponadto 17 września2001 roku wydano rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości, w którym opisano reguły prowadzenia ksiąg wieczystych i ich archiwizacji. Podstawą współczesnych ksiąg wieczystych były dziewiętnastowieczne księgi, których część do dziś ma moc prawną i funkcjonuje pod nazwą ksiąg dawnych.

Do 1991 roku  księgi wieczyste prowadzone były przez państwowe biura notarialne. Po tym czasie takie kompetencje posiada wyłącznie sąd. Obecnie księgami wieczystymi zajmują się specjalne wydziały, wchodzące w skład sądu rejonowego. Księgi wieczyste są do wglądu każdej zainteresowanej ich treścią osoby. Jednakże akta ksiąg udostępniane są wyłącznie na wniosek sądu lub notariuszom. Zapisy z księgi mogą zostać usunięte tylko na mocy wyroku, wydanego w toku procesu cywilnego. Dane w księgach można podzielić na pięć kategorii. Pierwszą jest „Oznaczenie nieruchomości”, gdzie znajdują się dane dotyczące gruntów.Dalej jest „Spis praw związanych z własnością”. Kolejny dział dotyczy właścicieli nieruchomości. W kolejnym znajdziemy informacje o wszelkich ograniczeniach konkretnych nieruchomości.Ostatni rodzaj to hipoteki – ich wysokość, zakres i cechy.

Wszelkie zapisy w księgach wieczystych mogą być wprowadzone tylko przez sąd wieczystoksięgowy. Fizycznie wykonuje to sędzia lub referendarz sądowy. Dokonywane są na podstawie orzeczeń sądowych. Każdej księdze wieczystej towarzyszą akta niejawne,gdzie składowane są wszelkie dokumenty i pisma, jakie posłużyły do wprowadzenia nowego zapisu. Nie wszystkie nieruchomości mają księgi wieczyste. Wówczas prowadzone są zbiory dokumentów, na mocy których można wskazać właściciela oraz ewentualne obciążenie nieruchomości. Do 2013 roku ma zostać zakończony proces informatyzacji ksiąg wieczystych. W większości sądów księgi dostępne są również w formie elektronicznej.